จีนให้สิทธิภาษี 'ศูนย์ % แก่แอฟริกา 53 ชาติ' แต่แอฟริกาใต้พลาดโอกาส เพราะ “รับรองไต้หวัน”

8-12-2025

  SCMP รายงานว่า  แอฟริกาใต้ (South Africa) ซึ่งเป็นคู่ค้าที่ใหญ่ที่สุดของ จีน (China) ในทวีปแอฟริกา (Africa) พร้อมด้วยสมาชิกอื่น ๆ ใน สหภาพศุลกากรแอฟริกาใต้ (Southern African Customs Union - SACU) กำลังเผชิญอุปสรรคที่ไม่คาดคิดในการได้รับสิทธิประโยชน์จากนโยบาย "ภาษีเป็นศูนย์" ของ กรุงปักกิ่ง (Beijing)

  อุปสรรคสำคัญดังกล่าวมาจากการที่ เอสวาตินี (eSwatini) ซึ่งเป็นสมาชิกในกลุ่มการค้าเดียวกัน ยังคงให้การรับรองทางการทูตแก่ ไต้หวัน (Taiwan) และด้วยกลไกการค้าของ SACU ที่มีการเจรจาข้อตกลงศุลกากรแบบร่วมกันทั้ง 5 รัฐสมาชิก ทำให้สมาชิกรายอื่น ๆ ไม่สามารถรับสิทธิประโยชน์การยกเว้นอากรนี้ได้ฝ่ายเดียว

  SACU ประกอบด้วย 5 ประเทศสมาชิก ได้แก่ แอฟริกาใต้ (South Africa), บอตสวานา (Botswana), เลโซโท (Lesotho), นามิเบีย (Namibia) และ เอสวาตินี (eSwatini) ดังนั้น การถูกกีดกันของ เอสวาตินี (eSwatini) จึงหมายความว่าทั้ง 5 ประเทศต่างถูกตัดสิทธิ์ทั้งหมด

อุปสรรคทางการค้าที่ซับซ้อน

  นายจอห์น สตีนไฮเซน (John Steenhuisen) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรของ แอฟริกาใต้ (South Africa) ให้สัมภาษณ์ล่าสุดว่า การเข้าถึงตลาด จีน (China) โดยปลอดภาษีเป็นเรื่อง "ค่อนข้างซับซ้อน" เนื่องจากประเทศเป็นส่วนหนึ่งของ SACU และข้อตกลงการเจรจาร่วมกันของ SACU ทำให้สมาชิกแต่ละรายไม่สามารถเข้าถึงข้อตกลงภาษีเป็นศูนย์ของ จีน (China) ได้เป็นการส่วนตัว

"ยังไม่เป็นที่แน่ชัดว่า แอฟริกาใต้ (South Africa) จะหลีกเลี่ยงข้อตกลง SACU ของเราได้อย่างไร" นายสตีนไฮเซน (Steenhuisen) กล่าว

   ทั้งนี้ ในเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา กรุงปักกิ่ง (Beijing) ได้ประกาศนโยบายภาษีเป็นศูนย์สำหรับผลิตภัณฑ์ทั้งหมดจาก 53 ประเทศในแอฟริกา (Africa) โดยยกเว้น เอสวาตินี (eSwatini) การดำเนินการดังกล่าวมีผลเมื่อการเจรจาและการลงนามในข้อตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจกับประเทศที่เข้าร่วมแล้วเสร็จ

ผลกระทบต่อโอกาสทางเศรษฐกิจและนโยบาย จีนเดียว (One-China Policy)

   การตัดสินใจของ จีน (China) ถูกมองว่าเป็นการตอบสนองต่อสงครามภาษีแบบต่างตอบแทนของรัฐบาล ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ (Donald Trump) ในเวลานั้น ซึ่งบ่อนทำลายสิทธิพิเศษทางการค้าของแอฟริกาภายใต้กฎหมาย African Growth and Opportunity Act (ซึ่งหมดอายุไปเมื่อ 30 กันยายน)

   นายสตีนไฮเซน (Steenhuisen) ยอมรับว่าสถานการณ์นี้ "ทำให้เราช้าลงในบางครั้ง และอย่างที่สถานการณ์นี้แสดงให้เห็นอย่างชัดเจน บางครั้งมันก็ขัดขวางไม่ให้เราสามารถใช้ประโยชน์ได้อย่างเต็มที่" เขายืนยันว่า จีน (China) ยังคงเป็นเพื่อนและคู่ค้าที่สำคัญอย่างยิ่งสำหรับ แอฟริกาใต้ (South Africa) โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับสินค้าเกษตร โดยอ้างถึงโอกาสมหาศาลสำหรับผลิตภัณฑ์อย่าง ผลไม้เปลือกแข็ง (stone fruit), เชอร์รี (cherries) และ บลูเบอร์รี (blueberries) พร้อมเสริมว่า แผนภาษีเป็นศูนย์จะเป็น "ตัวเปลี่ยนเกมสำหรับไวน์และสินค้าอื่น ๆ ของเรา" ซึ่งจะช่วยให้ไวน์ แอฟริกาใต้ (South Africa) สามารถแข่งขันกับผู้ผลิตรายใหญ่อย่าง ออสเตรเลีย (Australia) ได้อย่างเท่าเทียมกันมากขึ้น

   ในระหว่างการประชุมสุดยอด Group of 20 (G20) ที่เมืองโจฮันเนสเบิร์ก (Johannesburg) เมื่อเดือนที่แล้ว นายหลี่ เฉียง (Li Qiang) นายกรัฐมนตรีจีน กล่าวว่า กรุงปักกิ่ง (Beijing) พร้อมที่จะทำงานร่วมกับ แอฟริกาใต้ (South Africa) เพื่อปกป้องระบบการค้าพหุภาคี (Multilateral Trading System) และส่งเสริมการดำเนินการตามมาตรการภาษีเป็นศูนย์สำหรับสินค้าของ แอฟริกาใต้ (South Africa) ให้เร็วขึ้น

เทียบเคียงกรณีข้อพิพาท ลิทัวเนีย (Lithuania)

   นางลอเรน จอห์นสตัน (Lauren Johnston) ผู้เชี่ยวชาญด้าน จีน-แอฟริกา (China-Africa) และนักวิจัยอาวุโสจาก AustChina Institute กล่าวว่า การกีดกัน เอสวาตินี (eSwatini) สะท้อนถึงข้อพิพาทระหว่าง ลิทัวเนีย (Lithuania) กับ จีน (China) ในปี 2021 ซึ่งความตึงเครียดปะทุขึ้นหลังจาก ลิทัวเนีย (Lithuania) อนุญาตให้เปิดสำนักงานผู้แทน ไต้หวัน (Taiwan) ในกรุงวิลนีอุส (Vilnius) โดยใช้ชื่อว่า "ไต้หวัน" (Taiwanese) แทนที่จะเป็นชื่อตามธรรมเนียมคือ "ไทเป" (Taipei)

   กรุงปักกิ่ง (Beijing) ถือว่าการกระทำของ ลิทัวเนีย (Lithuania) เป็นการละเมิดหลักการ "นโยบายจีนเดียว" และลดระดับความสัมพันธ์ทางการทูตกับประเทศในแถบบอลติก (Baltic Country) ดังกล่าว แม้ว่า จีน (China) จะไม่ได้ลงโทษ สหภาพยุโรป (EU) ทั้งหมด แต่ผลกระทบทางห่วงโซ่อุปทานก็ได้ขยายวงกว้างเกินกว่า ลิทัวเนีย (Lithuania)

  นางจอห์นสตัน (Johnston) เน้นย้ำว่า แม้ว่าส่วนแบ่งการค้าของ เอสวาตินี (eSwatini) ใน SACU จะมีขนาดเล็ก แต่ แอฟริกาใต้ (South Africa) ทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางที่สำคัญของภูมิภาคสำหรับด้านการธนาคาร, การทำเหมือง, การศึกษา และการเจรจาทางการเมืองกับ จีน (China)

ความพยายามในการเจรจาเพื่อรักษาเอกภาพ

   นางทันดี โมรากา (Thandi Moraka) รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงความสัมพันธ์และความร่วมมือระหว่างประเทศของ แอฟริกาใต้ (South Africa) ปกป้องการดำเนินการข้อตกลงต่อไปโดยไม่มีการกีดกัน เอสวาตินี (eSwatini)

  เธอกล่าวว่า การมีส่วนร่วมกับ เอสวาตินี (eSwatini) อย่างต่อเนื่องจำเป็นต้องขับเคลื่อนจากมุมมองของ ประชาคมพัฒนาแอฟริกาตอนใต้ (Southern African Development Community - SADC) ซึ่งมีสมาชิก 16 ประเทศ นางโมรากา (Moraka) เตือนว่า การขาดการประสานงานภายในภูมิภาคหมายความว่าประเทศสมาชิกจะ "บ่อนทำลายซึ่งกันและกันอย่างต่อเนื่อง" และย้ำว่าการทำงานร่วมกันเป็นกลุ่มการค้านั้นสำคัญยิ่ง "เพื่อใช้ประโยชน์จากโอกาสที่ จีน (China) มอบให้ในฐานะรัฐสมาชิกต่าง ๆ ของทวีปแอฟริกา (Africa)"

   จนกว่าจะมีการบรรลุข้อตกลงอย่างเป็นทางการ สินค้าของ แอฟริกาใต้ (South Africa) ยังคงต้องเผชิญกับอัตราภาษีนำเข้าจาก จีน (China) ต่อไป ตัวอย่างเช่น ไวน์ถูกเรียกเก็บภาษีอยู่ในช่วง 14% ถึง 20% และถั่วแมคคาเดเมีย (Macadamia Nuts) ต้องเผชิญกับภาษี 12%

---

IMCT NEWS

ที่มา https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3335328/china-promised-zero-tariffs-africa-so-why-south-africa-missing-out?module=top_story&pgtype=homepage