จีน-รัสเซียเปิดภารกิจร่วมวิจัยทางทะเลอีกครั้ง เล็งเขยายอิทธิพลอาร์กติก เตรียมเส้นทาง "Polar Silk Road"

25-7-2025

  SCMP รายงานว่า จีน–รัสเซียกลับมาร่วมวิจัยทางทะเลครั้งใหญ่ในรอบ 5 ปี กำหนดยุทธศาสตร์วิทยาศาสตร์–การเดินเรือสู่ภูมิภาคอาร์กติก หลังเว้นช่วงระหว่างการระบาดโควิดนานถึง 5 ปี จีนและรัสเซียได้กลับมาร่วมเดินทางสำรวจวิจัยมหาสมุทรอีกครั้ง โดยเรือสำรวจวิทยาศาสตร์ Akademik M.A. Lavrentyev ได้ออกจากท่าเรือวลาดิวอสต็อก เมื่อวันอังคารที่ผ่านมาตามประกาศของสถาบันสมุทรศาสตร์ที่หนึ่งแห่งประเทศจีน (First Institute of Oceanography - FIO) สังกัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ

### จุดเน้น: ผลกระทบโลกร้อน–ธรณีวิทยาทะเลลึก–มหาสมุทรอาร์กติก

การสำรวจครอบคลุมระยะเวลา 45 วัน มีนักวิทยาศาสตร์จีนและรัสเซียเข้าร่วมรวม 25 คน จุดหมายนำร่องคือ การศึกษาผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่มีต่อระบบนิเวศทะเลลึกในทะเลแบริ่งและมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตกเฉียงเหนือ โดยจะวิเคราะห์ "วัฏจักรการสะสมตะกอนต้นน้ำ–ปลายน้ำ" (source-to-sink sediment processes) และการปรับตัวของระบบนิเวศในช่วง 126,000 ปีหลัง (ยุค Late Quaternary)

Wang Jun รักษาการกงสุลใหญ่ของจีนในวลาดิวอสต็อกกล่าวว่า "การรื้อฟื้นพันธกิจนี้สะท้อนทั้งเจตนารมณ์ร่วมรับมือโลกร้อนในระดับโลกและการขยายบทบาทวิทยาศาสตร์ทางทะเลของทั้งสองประเทศ"

### จากวิทยาศาสตร์ สู่ยุทธศาสตร์อาร์กติกและขั้วโลกเหนือ

ตั้งแต่ปี 2010 มีนักวิทยาศาสตร์จีนเข้าร่วมภารกิจกับรัสเซียถึง 110 คน พื้นที่สำรวจขยายจากทะเลญี่ปุ่น ทะเลโอคอตสค์ และทะเลแบริ่ง ไปถึงเขตอาร์กติกสำคัญ ได้แก่ ทะเลชุกชี (Chukchi), ทะเลไซบีเรียตะวันออก (East Siberian), ทะเลแลปเทฟ (Laptev) และทะเลคารา (Kara)

นอกจากวิจัยทางทะเล ทั้งสองประเทศยังตั้งศูนย์วิจัยร่วมด้านมหาสมุทรและภูมิอากาศ และจัดประชุมวิทยาศาสตร์ทางทะเลร่วมกันต่อเนื่อง ในปี 2023 ได้ตั้งคณะอนุกรรมการขับเคลื่อนความร่วมมือด้านเส้นทางสายเหนือ (Northern Sea Route) ซึ่งเชื่อมมหาสมุทรแอตแลนติกและแปซิฟิกบริเวณขั้วโลกเหนือ เป็นเส้นทางเดินเรือความยาว 5,600 กิโลเมตร โดยเน้นพัฒนาเทคโนโลยีเรือตัดน้ำแข็ง เสริมความมั่นคงทางเรือ และขยายบทบาทการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศสายอาร์กติก

ปัจจุบัน ปักกิ่งยังพิจารณาวิถีทางอาร์กติกเส้นอื่น เช่น Northwest Passage ผ่านแคนาดา และเส้นทางตัดผ่านขั้วโลกโดยตรง (Transpolar Route) ภายใต้ยุทธศาสตร์ ‘Polar Silk Road’ ซึ่งเป็นส่วนเสริมของ Belt and Road Initiative เพื่อเข้าถึงทรัพยากรธรรมชาติขนาดใหญ่ และเพิ่มบทบาทในกรอบบริหารจัดการอาร์กติก

### ด้านความมั่นคง–กลาโหมและบทบาททางทหาร

นอกจากวิทยาศาสตร์และเศรษฐกิจ การร่วมมือในมิติป้องกันประเทศขยายตัวชัดเจน โดยในเดือนตุลาคมปีที่ผ่านมา หน่วย Coast Guard ของจีนและรัสเซียร่วมลาดตระเวนจากแปซิฟิกสู่ขั้วโลกเหนือเป็นครั้งแรก ขณะที่มีการซ้อมรบเรือรบร่วมกับอิหร่านในมหาสมุทรอินเดีย เมื่อเดือนมีนาคม ปีนี้ ประกอบด้วยการโจมตีเป้าหมายจำลอง การค้นหาและกู้ภัยทางทะเลแบบผสม และการสกัดจับเรือเป้าหมาย

 เปิดหน้าทางเดินใหม่ของความร่วมมือยุทธศาสตร์ทะเลลึก

การรื้อฟื้นภารกิจวิจัยทางทะเลลึกครั้งนี้คือสัญลักษณ์สำคัญของทั้งสองประเทศ ที่ต้องการส่งสัญญาณท้าทายการครอบงำของตะวันตก ทั้งด้านวิทยาศาสตร์ การพาณิชย์ และกลาโหมในภูมิภาคอาร์กติกและเส้นทางทะเลระหว่างทวีป ท่ามกลางการแข่งขันร้อนแรงของภูมิรัฐศาสตร์โลกปัจจุบัน

----

IMCT NEWS

ที่มา https://www.scmp.com/news/china/science/article/3319308/china-russia-relaunch-joint-maritime-research-missions-eyeing-arctic-ambitions?module=latest_china_science&pgtype=section