ฉีกหลักการ 3 ไม่ด้านนิวเคลียร์ ญี่ปุ่นถูกเสนอให้พิจารณาถือครองอาวุธนิวเคลียร์ นายกฯ ทากาอิชิ จ่อทบทวนนโยบายพื้นฐาน

19-12-2025

  SCMP รายงานว่า สื่อรายงานอ้างแหล่งข่าวจากสำนักงานนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นระบุเมื่อวันพฤหัสบดีว่า ญี่ปุ่น “จำเป็นต้องมีอาวุธนิวเคลียร์” ซึ่งเป็นถ้อยคำที่เบี่ยงออกจากหลักการไม่ใช้นิวเคลียร์ที่ประเทศยึดถือมาอย่างยาวนาน และอาจจุดกระแสคัดค้านทั้งภายในและต่างประเทศ

  บุคคลดังกล่าว ซึ่งมีบทบาทในการจัดทำนโยบายความมั่นคงภายใต้รัฐบาลของนายกรัฐมนตรีซานาเอะ ทากาอิชิ (Sanae Takaichi) กล่าวกับผู้สื่อข่าวว่า “ผมคิดว่าเราควรถือครองอาวุธนิวเคลียร์” แม้จะยอมรับในเวลาเดียวกันว่าการก้าวเดินไปในทิศทางดังกล่าว “ยังไม่ใช่สิ่งที่ทำได้จริงในตอนนี้”

  ถ้อยคำนี้มีขึ้นในจังหวะที่ทากาอิชิ ซึ่งเป็นที่รู้จักในฐานะผู้นำสายแข็งด้านความมั่นคง กำลังพิจารณาทบทวนหลักการไม่ใช้นิวเคลียร์ของญี่ปุ่น ที่ยึดถือมานับตั้งแต่ประเทศเผชิญหายนะจากการทิ้งระเบิดปรมาณูที่ฮิโรชิมาและนางาซากิในช่วงปลายสงครามโลกครั้งที่สอง ภาพความเสียหายย่อยยับจากระเบิดปรมาณูที่ฮิโรชิมาในปี 1945 ยังคงเป็นสัญลักษณ์เตือนถึงผลทำลายล้างของอาวุธนิวเคลียร์จนถึงปัจจุบัน

  ระหว่างการตอบคำถามกับผู้สื่อข่าว เมื่อถูกถามตรง ๆ ถึงแนวคิดการมีอาวุธนิวเคลียร์ แหล่งข่าวจากทำเนียบนายกฯ ยอมรับว่า “สุดท้ายแล้ว เราทำได้เพียงพึ่งพาตัวเอง” สะท้อนมุมมองว่าความมั่นคงของญี่ปุ่นไม่อาจฝากไว้กับพันธมิตรเพียงอย่างเดียว แม้จะอยู่ใต้ “ร่มนิวเคลียร์” ของสหรัฐฯ

  อย่างไรก็ดี บุคคลเดียวกันก็ย้ำถึงข้อจำกัดเชิงปฏิบัติ โดยเปรียบเปรยว่า “นี่ไม่ใช่เรื่องที่ทำกันได้ง่าย ๆ เหมือนเดินเข้าไปซื้อของในร้านสะดวกซื้อ” สื่อถึงความซับซ้อนด้านเทคนิค กฎหมาย และการเมืองทั้งภายในและภายนอกประเทศ หากญี่ปุ่นคิดจะขยับไปถือครองอาวุธนิวเคลียร์จริง

  ก่อนหน้านี้ แหล่งข่าวในรัฐบาลเปิดเผยว่า ทากาอิชิซึ่งควบตำแหน่งหัวหน้าพรรคเสรีประชาธิปไตย (Liberal Democratic Party: LDP) กำลังพิจารณาทบทวน “สามหลักการไม่ใช้นิวเคลียร์” (Three Non-Nuclear Principles) ที่ห้ามญี่ปุ่นถือครอง ผลิต หรือยอมให้มีการนำอาวุธนิวเคลียร์เข้าประเทศ หลักการนี้ถูกประกาศต่อรัฐสภาโดยอดีตนายกรัฐมนตรีเอซากุ ซาโต้ (Eisaku Sato) ในปี 1967 และถูกยกย่องให้เป็นเสมือน “คติประจำชาติ” ซาโต้ยังได้รับรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพในปี 1974 จากบทบาทในการประกาศหลักการดังกล่าวและการส่งเสริมสันติภาพ

  ความพยายามจะเปลี่ยนนโยบายพื้นฐานด้านนิวเคลียร์ยังเป็นเรื่องอ่อนไหวอย่างยิ่งในสังคมญี่ปุ่น ประชาชนจำนวนมากผูกโยงตัวตนของประเทศเข้ากับรัฐธรรมนูญสันติภาพหลังสงคราม และการยึดมั่นในเป้าหมาย “โลกที่ปราศจากอาวุธนิวเคลียร์” ซึ่งเป็นความปรารถนาอันเร่าร้อนของผู้รอดชีวิตจากระเบิดปรมาณูที่ยังมีชีวิตอยู่

  ในขณะเดียวกัน ญี่ปุ่นก็ยังคงพึ่งพา “การป้องกันด้วยนิวเคลียร์” จากสหรัฐฯ มาโดยตลอด ซึ่งนักวิจารณ์บางรายมองว่าเป็นความย้อนแย้งกับสามหลักการไม่ใช้นิวเคลียร์เดิม เพราะแม้จะไม่ถือครองเอง ญี่ปุ่นก็ยังอาศัยอาวุธนิวเคลียร์ของพันธมิตรเป็นหลักประกันด้านความมั่นคง

  แหล่งข่าวจากทำเนียนายกรัฐมนตรีปฏิเสธว่าไม่ได้มีการหารือโดยตรงกับทากาอิชิเกี่ยวกับการทบทวนสามหลักการดังกล่าวในช่วงนี้ แต่เพียงสะท้อน “ความเห็นส่วนตัว” ต่อศักยภาพในการป้องกันประเทศและภูมิทัศน์ความมั่นคงที่เปลี่ยนไป

   ญี่ปุ่นเคยมีกรณีถกเถียงเรื่องนิวเคลียร์ในอดีต เช่น ในปี 1999 ชิงโง นิชิมูระ (Shingo Nishimura) อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหม (ขณะนั้น) จากพรรคเสรีนิยม ซึ่งปัจจุบันยุบไปแล้ว ถูกปลดออกจากตำแหน่งหลังเผชิญเสียงวิจารณ์อย่างหนักจากการเสนอให้ญี่ปุ่นพิจารณาถือครองอาวุธนิวเคลียร์ ทำให้ประเด็นนี้ถูกมองเป็น “เส้นแดง” ทางการเมืองภายในประเทศมาจนถึงปัจจุบัน

---

IMCT NEWS

ที่มา https://www.scmp.com/news/asia/east-asia/article/3336965/japan-pm-office-source-hints-need-nuclear-weapons-amid-policy-review?module=top_story&pgtype=homepage