จีนพึ่งพาการนำเข้าแร่หายากจากเมียนมาร์

25-6-2025

  ปักกิ่งได้เพิ่มการควบคุมการส่งออกแร่หายาก ส่งผลให้เกิดการขาดแคลนทั่วโลกและเผยให้เห็นการพึ่งพาห่วงโซ่อุปทานของจีนในอุตสาหกรรมต่าง ๆ   อย่างไรก็ตาม ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา จีนเองกลับต้องพึ่งพาการจัดหาแร่หายากจากแหล่งที่ไม่คาดคิด นั่นคือ เศรษฐกิจขนาดเล็กและได้รับผลกระทบจากสงครามของเมียนมาร์

“แม้ว่าจีนจะเป็นผู้ผลิตแร่หายากอันดับหนึ่งของโลก แต่ก็ยังคงนำเข้าวัตถุดิบที่มีโลหะที่เป็นที่ต้องการจากต่างประเทศ  เมียนมาร์คิดเป็นสัดส่วนประมาณ 57% ของการนำเข้าแร่หายากทั้งหมดของจีนในปีที่แล้ว” เกรซลิน บาสการัน ผู้อำนวยการโครงการความมั่นคงแร่ธาตุวิกฤตที่ศูนย์ยุทธศาสตร์และการศึกษานานาชาติ กล่าวกับ CNBC 

  ตามข้อมูลศุลกากรจีน การส่งออกแร่หายากของเมียนมาร์ไปยังจีนเพิ่มขึ้นอย่างมากในปี 2561 และสูงสุดที่เกือบ 42,000 เมตริกตันในปี 2566   บาสการันกล่าวว่า การนำเข้าจากเมียนมาร์ยังมีปริมาณธาตุแร่หายากหนักสูงเป็นพิเศษ ซึ่งโดยทั่วไปพบได้น้อยในเปลือกโลก ทำให้มีมูลค่าและความขาดแคลนสูงขึ้น 

“การผลิตของเมียนมาร์ได้เสริมสร้างตำแหน่งที่โดดเด่นของจีนอย่างมีนัยสำคัญ ทำให้ปักกิ่งมีอำนาจควบคุมโดยพฤตินัยเหนือห่วงโซ่อุปทานแร่หายากหนักทั่วโลก และมีอิทธิพลอย่างมากในปัจจุบัน”

   เมียนมาร์กลายเป็นแหล่งสำคัญของแร่หายากหนักสองชนิดที่เป็นที่ต้องการอย่างมาก ได้แก่ ดิสโพรเซียมและเทอร์เบียม ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการผลิตเทคโนโลยีขั้นสูง รวมถึงในภาคการป้องกันและการทหาร การบินและอวกาศ และพลังงานหมุนเวียน 

“พลวัตนี้ก่อให้เกิดห่วงโซ่อุปทานที่การสกัดแร่กระจุกตัวอยู่ในเมียนมาร์ ขณะที่การแปรรูปและการเพิ่มมูลค่าลงสู่ขั้นตอนต่อไปส่วนใหญ่ดำเนินการในจีน” บาสการันกล่าว 

ทำไมต้องเป็นเมียนมาร์?

เมียนมาร์มีแหล่งแร่ที่มีปริมาณแร่หายากหนักสูงกว่า เดวิด เมอร์ริแมน ผู้อำนวยการฝ่ายวิจัยของ Project Blue กล่าวกับ CNBC

แหล่งแร่ “ดินเหนียวดูดซับไอออนิก” หรือ Iconic Adsorption Clay เหล่านี้ถูกขุดโดยใช้วิธีการชะล้างที่ใช้สารเคมีกับดินเหนียว ซึ่งมาพร้อมกับต้นทุนด้านสิ่งแวดล้อมที่สูง 

ตามที่เมอร์ริแมนระบุ การดำเนินการ IAC ส่วนใหญ่ของโลกอยู่ในภาคใต้ของจีนในช่วงต้นถึงกลางทศวรรษ 2010 แต่เมื่อปักกิ่งเริ่มบังคับใช้การควบคุมและมาตรฐานด้านสิ่งแวดล้อมใหม่ในอุตสาหกรรมแร่หายาก โครงการเหล่านี้จำนวนมากเริ่มปิดตัวลง 

“เมียนมาร์ โดยเฉพาะทางตอนเหนือของประเทศ ถูกมองว่าเป็นภูมิภาคสำคัญที่มีธรณีวิทยาคล้ายกับพื้นที่แหล่งแร่ IAC หลายแห่งในจีน” เมอร์ริแมนกล่าว 

“เราเริ่มเห็นการพัฒนาเหมืองประเภท IAC ใหม่ ๆ ในเมียนมาร์อย่างรวดเร็ว ซึ่งโดยพื้นฐานแล้วทดแทนการผลิตภายในประเทศของจีน มีการมีส่วนร่วมของธุรกิจจีนจำนวนมากในการพัฒนาโครงการ IAC ใหม่เหล่านี้”

แร่หายากที่สกัดโดยผู้ประกอบการเหมือง IAC ในเมียนมาร์จะถูกส่งไปยังจีนส่วนใหญ่ในรูปแบบของ “ออกไซด์ของแร่หายาก” เพื่อการแปรรูปและการกลั่นต่อไป เยว่ หวัง ที่ปรึกษาอาวุโสด้านแร่หายากของ Wood Mackenzie กล่าวกับ CNBC

ที่มา CNBC