จีนสร้างความหวังใหม่ทดลอง 'สเต็มเซลล์ iPSC' รักษาพาร์กินสัน  ผู้ป่วยบางรายเข้าใกล้ภาวะปกติ

8-12-2025

   SCMP รายงานว่า ผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ของ จีน (China) ได้สร้างแนวทางการรักษา โรคพาร์กินสัน (Parkinson’s Disease) ด้วยวิธีการใช้เซลล์ต้นกำเนิด (Stem Cell) ที่มีประสิทธิภาพสูงเป็นพิเศษ ซึ่งกำลังเพิ่มโอกาสในการบำบัดภาวะความผิดปกติของระบบประสาทที่ปัจจุบันยังไม่มีทางรักษาให้หายขาดได้

  อาการของ โรคพาร์กินสัน (Parkinson’s Disease) ซึ่งมักถูกเรียกว่าเป็น "ความผิดปกติของการเคลื่อนไหว" นั้นเกิดจากสมองไม่สามารถสร้าง โดปามีน (Dopamine) ได้เพียงพอ เนื่องจากการตายหรือความบกพร่องของเซลล์ประสาทที่ผลิตสารเคมีดังกล่าว

  ขณะที่นักวิจัยทั่วโลกกำลังสำรวจการบำบัดด้วยเซลล์ต้นกำเนิดเพื่อเติมเต็มเซลล์ประสาทที่สร้างโดปามีนที่สูญเสียไป ทีมผู้เชี่ยวชาญด้านประสาทวิทยา นำโดย ศาสตราจารย์ฉี จ๋ง (Shi Jiong) จากโรงพยาบาลในเครือแห่งที่หนึ่งของ มหาวิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศจีน (USTC) ใน กรุงเหอเฟย์ (Hefei) กำลังแสดงความก้าวหน้าสำคัญ

การทดลองทางคลินิกเฟส 1 และประสิทธิภาพเซลล์ 80%

  การรักษาแบบฟื้นฟูของทีมงานมีความโดดเด่นในการเปลี่ยนเซลล์ต้นกำเนิดให้กลายเป็นเซลล์ที่ทำงานได้จริงด้วยประสิทธิภาพที่สูงกว่ามาก ศาสตราจารย์ฉี (Shi) กล่าวว่า "ทีมชั้นนำในระดับนานาชาติรายงานอัตราการเปลี่ยนเซลล์อยู่ที่ประมาณ 50% แต่ทีมงานของเราบรรลุอัตราที่สูงกว่า 80% ผ่านความพยายามหลายชุด"

  ตั้งแต่กลางปีนี้ ทีมงานของเขาได้ดำเนินการ ทดลองทางคลินิกในเฟส 1 (Phase I Clinical Trial) ที่เกี่ยวข้องกับการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิด ผู้ป่วย 6 รายที่เข้าร่วมการทดลองแสดงให้เห็น อาการดีขึ้นอย่างรวดเร็ว พร้อมกับมีการเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญและต่อเนื่องของสัญญาณโดปามีนภายในสมอง

  หนึ่งในผู้เข้าร่วมคือผู้ป่วยหญิงชื่อ หลี่ (Li) วัย 37 ปี ซึ่งเริ่มสูญเสียการควบคุมการเคลื่อนไหวตั้งแต่อายุ 22 ปี หลังจากเข้ารับการรักษาเพียงสามเดือน เธอก็ บรรลุการรักษาที่ทำให้กลับมาใช้งานได้ตามปกติในวงกว้าง (largely achieved functional cure) และสามารถกลับไปใช้ชีวิตตามปกติได้

  ศาสตราจารย์ฉี (Shi) กล่าวว่า "นี่เป็นความปิติยินดีที่เหนือความคาดหมายอย่างแท้จริง ในการศึกษาครั้งก่อน ๆ เป็นเรื่องยากที่จะพบการบำบัดที่ให้ผลอย่างรวดเร็วและแสดงให้เห็นประสิทธิภาพที่น่าพอใจเช่นนี้"

การปลูกถ่าย "เมล็ดเซลล์ประสาท" เพื่อปรับโครงข่ายสมอง

  โรคพาร์กินสัน (Parkinson’s Disease) เป็นโรคความผิดปกติของการเคลื่อนไหวที่ดำเนินไปข้างหน้า ซึ่งทรุดโทรมลงตามกาลเวลา แม้ว่าการบำบัดด้วยการเสริมโดปามีนจะช่วยบรรเทาอาการได้ แต่ก็ ไม่ได้แก้ไขการเสื่อมและตายของเซลล์ประสาทที่อยู่ภายใต้ปัญหาโดยตรง

  ศาสตราจารย์ฉี (Shi) อธิบายว่า การบำบัดนี้มีเป้าหมายเพื่อเหนี่ยวนำให้ เซลล์ต้นกำเนิดแบบเหนี่ยวนำให้กลับมาเป็นสเต็มเซลล์ (induced Pluripotent Stem Cells - iPSCs) กลายเป็นเซลล์ประสาทที่สามารถหลั่งโดปามีนได้เท่านั้น โดยเปรียบเทียบเซลล์ต้นกำเนิดเหล่านั้นเหมือนกับ "เมล็ดพืช"

"เรา 'ปลูก' พวกมันในสมองของผู้ป่วย และปล่อยให้พวกมันพัฒนาไปเป็นเซลล์ประสาทที่สร้างโดปามีนใหม่เอี่ยม ซึ่งจะ ปรับโครงข่ายประสาทของสมองใหม่ (reshape the brain’s neural networks)" เขากล่าว

  ในระหว่างกระบวนการ ผู้ป่วยจะได้รับการฉีดเซลล์ตั้งต้นของเซลล์ประสาทโดปามีนชื่อ "NCR201" ซึ่งได้มาจาก iPSCs เข้าไปในบริเวณเฉพาะของสมองโดยใช้ หุ่นยนต์นำทางระบบประสาท (Neuronavigation Robot)

  สองเดือนหลังการรักษา คะแนน Parkinson’s Disease Rating Scale ของผู้ป่วย หลี่ (Li) ลดลงจาก 62 (จัดอยู่ในระดับความพิการรุนแรง) เหลือ 28 และลดลงเหลือ 12 ในเวลาต่อมา ซึ่งใกล้เคียงกับบุคคลที่มีสุขภาพดี การประเมินภาพถ่ายยืนยันว่าเซลล์ประสาทที่ปลูกถ่ายใหม่ได้เข้ายึดพื้นที่และทำงานได้สำเร็จภายในสมองของเธอ ซึ่งนับเป็นการบรรลุการรักษาที่ทำให้กลับมาใช้งานได้ตามปกติในเบื้องต้น

ความท้าทายที่ยังคงอยู่ และอนาคตของ iPSC

  ปัจจุบัน โรคพาร์กินสัน (Parkinson’s Disease) เป็นโรคความเสื่อมของระบบประสาทที่เติบโตเร็วที่สุดในโลก โดยมีผู้คนทั่วโลกประมาณ 10 ล้านคนเป็นโรคนี้ ศาสตราจารย์ฉี (Shi) ย้ำว่า ยังคงมีความท้าทายที่สำคัญ เช่น การพิจารณาอัตราการรอดชีวิตและความคงอยู่ของการทำงานของเซลล์ฟื้นฟูที่ปลูกถ่ายใหม่เหล่านี้ภายในร่างกาย ทีมงานของเขาวางแผนที่จะรับสมัครผู้ป่วยเพิ่มเติมสำหรับการศึกษาในวงกว้างต่อไปเพื่อจัดการกับปัญหาเหล่านี้ อย่างไรก็ตาม เขาก็แสดงความมั่นใจในศักยภาพของเทคโนโลยี iPSC ในการต่อสู้กับโรคอื่น ๆ "ด้วยเทคโนโลยีนี้ ในทางทฤษฎีแล้ว โรคจำนวนมากสามารถเอาชนะได้ในอนาคต หากมีการระบุเป้าหมายที่เหมาะสม" เขากล่าว

---

IMCT NEWS

ที่มา https://www.scmp.com/news/china/science/article/3335179/chinese-scientists-develop-promising-stem-cell-therapy-parkinsons-disease?module=perpetual_scroll_2_AI&pgtype=article