ขอบคุณภาพจาก Bali Discovery

12/10/2024

ผู้นำของ 10 ชาติในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือ อาเซียน เห็นพ้องต้องกันว่า จะเร่งกระบวนการยอมรับติมอร์-เลสเตเป็นสมาชิกลำดับที่ 11 ของอาเซียน ระหว่างการประชุมสุดยอดอาเซียนที่นครหลวงเวียงจันทน์ เมืองหลวงของลาว

ผู้นำทั้ง 10 ประเทศเห็นพ้องกันว่า กฎระเบียบและขั้นตอนบางประการในการยอมรับสมาชิกใหม่สามารถผ่อนปรนลงได้ เช่น ขยายระยะเวลาในการลดภาษีนำเข้า เพื่อให้สมาชิกทุกรายได้ประโยชน์สูงสุด ซึ่งจากแหล่งข่าวที่เป็นนักการทูตส่วนใหญ่ที่ Nikkei Asia ติดต่อในการประชุมสุดยอดระบุว่า ติมอร์-เลสเตน่าจะเข้าร่วมอาเซียนในปีหน้า (2025) หรือปี 2026

ด้านนิกรเดช พลางกูร โฆษกกระทรวงการต่างประเทศของไทยระบุว่า “ในบรรดาความร่วมมืออื่นๆ ผู้นำอาเซียนตกลงที่จะสนับสนุนติมอร์-เลสเตให้เข้าเป็นสมาชิกอาเซียนอย่างเป็นทางการโดยเร็วที่สุด” ซึ่งเป็นไปตามร่างแถลงการณ์ของประธานที่ระบุว่า “เราชื่นชมติมอร์-เลสเตที่มีส่วนร่วมในระดับสูงในการประชุมอาเซียนในปีนี้ (2024)”

“เราทราบถึงการแก้ไขแนวทางปฏิบัติในการนำสถานะผู้สังเกตการณ์ที่มอบให้ติมอร์-เลสเตในอาเซียนไปปฏิบัติ เพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมของติมอร์-เลสเตในการประชุมอาเซียนให้ดียิ่งขึ้น”

หลังได้รับเอกราชจากอินโดนีเซียในปี 2002 ติมอร์-เลสเตใช้เวลาเกือบทศวรรษในการฟื้นฟูกฎหมายและระเบียบและดำเนินการในประเด็นเศรษฐกิจ ก่อนที่จะสมัครเป็นสมาชิกอาเซียนในปี 2011

ส่วนในปี 2022 เมื่อกัมพูชาเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมสุดยอดอาเซียนในปีนั้น สมาชิกทั้ง 10 ประเทศตกลงในหลักการที่จะให้สถานะผู้สังเกตการณ์อย่างเป็นทางการแก่ติมอร์-เลสเต ซึ่งทำให้ติมอร์-เลสเตสามารถเข้าร่วมการประชุมอาเซียนทั้งหมดได้ และเปิดโอกาสให้ติมอร์-เลสเตปรับตัวตามข้อผูกพันที่คาดหวังไว้ หากจะกลายเป็นสมาชิก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการเชื่อมช่องว่างระหว่างติมอร์-เลสเตกับสมาชิกทั้ง 10 ประเทศที่มีอยู่ เช่น การให้สัตยาบันและการนำข้อตกลงที่มีผลผูกพันทางกฎหมายไปปฏิบัติ ในทางกลับกัน ติมอร์-เลสเตได้พยายามส่งเสริมความร่วมมือกับอาเซียน รวมถึงปรับกฎหมายและระเบียบข้อบังคับทางธุรกิจให้สอดคล้องกับสมาชิกอาเซียนมากขึ้น

อย่างไรก็ตาม นักวิเคราะห์กล่าวว่ายังคงมีอุปสรรคอีกมากมาย เช่น “ศักยภาพของติมอร์-เลสเตยังคงเป็นที่สงสัยเนื่องจากเจ้าหน้าที่รัฐยังขาดความรู้เชิงเนื้อหาและความเชี่ยวชาญทางเทคนิค โครงสร้างพื้นฐาน โลจิสติกส์ และสิ่งอำนวยความสะดวกที่ไม่เพียงพอสำหรับการเป็นเจ้าภาพการประชุมอาเซียน” ตามมุมมองของนักวิเคราะห์จากศูนย์การศึกษาอาเซียน หรือ ASC

ASC กล่าวว่าติมอร์-เลสเตต้องทำงานหนักขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการเสริมสร้างความรู้และความเชี่ยวชาญทางเทคนิคของบุคลากรเกี่ยวกับขั้นตอนของอาเซียน รวมถึงทักษะภาษาอังกฤษเกี่ยวกับการเจรจาการค้าในอนาคตกับกลุ่มอาเซียนและคู่เจรจา

นักวิเคราะห์ตั้งข้อสังเกตว่า การเข้าร่วมอาเซียนไม่เพียงแต่เป็นโอกาสที่ดีสำหรับติมอร์-เลสเตเท่านั้น แต่ยังช่วยให้อาเซียนได้รับประโยชน์ด้วยการปูทางให้ประเทศสมาชิกเข้าถึงแหล่งก๊าซและน้ำมันของติมอร์-เลสเตได้ดีขึ้น นอกจากนี้ ติมอร์-เลสเตยังมีโอกาสที่จะเข้าถึงตลาดที่มีประชากรมากกว่า 680 ล้านคนในอาเซียน รวมถึงตลาดขนาดใหญ่กว่าที่เป็นคู่เจรจาอาเซียน เช่น ความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจระดับภูมิภาค (RCEP) ตามรายงานของสถาบันระหว่างประเทศเพื่อการค้าและการพัฒนา หรือ ITD

ITD ระบุว่าอุปสรรคสำคัญสำหรับติมอร์-เลสเตในการเชื่อมช่องว่างระหว่างติมอร์-เลสเตกับสมาชิกอาเซียน คือเศรษฐกิจของประเทศที่เล็กและเปราะบาง โดยตั้งข้อสังเกตว่าติมอร์-เลสเตจะปรับตัวทางเศรษฐกิจได้ยากตามกฎระเบียบการค้าและการลงทุนที่สมาชิกอาเซียนทั้งหมดในปัจจุบันปฏิบัติตาม ซึ่งรวมถึงการยกเลิกอุปสรรคด้านภาษีศุลกากรและไม่ใช่ภาษีศุลกากรเพื่ออำนวยความสะดวกด้านการค้าและการลงทุนภายในกลุ่ม

สำหรับผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ หรือ GDP ของติมอร์-เลสเตอยู่ที่ 2.2 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ในปี 2023 ซึ่งต่ำกว่าลาวที่เป็นเศรษฐกิจที่เล็กที่สุดในอาเซียนที่ 15.2 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ และต่ำกว่าอินโดนีเซียซึ่งเป็นเศรษฐกิจที่ใหญ่ที่สุดในอาเซียนที่ 1.4 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐฯ อย่างมาก

นักสังเกตการณ์บางคนตั้งข้อสังเกตว่าติมอร์-เลสเตไม่ควรเร่งรีบเปิดการค้าเสรีในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า เพียงเพื่อจะเป็นสมาชิกใหม่ของอาเซียน และประเทศอาจต้องใช้มาตรการคุ้มครองทางการค้าบางอย่างเพื่อช่วยเหลือเศรษฐกิจของประเทศ

ขณะเดียวกัน นักการทูตคนหนึ่งกล่าวว่า การผ่อนคลายขั้นตอนต่างๆ เพื่อช่วยให้ติมอร์-เลสเตสามารถเป็นสมาชิกใหม่ได้เร็วขึ้น ซึ่งอาจรวมถึงการอนุญาตให้มีช่วงเวลาลดภาษีนำเข้าที่ยาวนานขึ้น โดยมีเป้าหมายเพื่อยกเลิกภาษีดังกล่าวในที่สุด

“ผู้นำเห็นพ้องกันว่า อาเซียนควรให้ความสำคัญกับทางออกของการยอมรับติมอร์-เลสเตเป็นสมาชิกใหม่” นักการทูตที่เข้าร่วมการประชุมกล่าว “อาเซียนตระหนักว่าการมีสมาชิกใหม่มีข้อดีมากกว่า ดังนั้น อาเซียนจึงกำลังจะพิจารณาตัดขั้นตอนที่ไม่จำเป็นบางอย่างเพื่อสนับสนุนติมอร์-เลสเต และให้ประเทศปรับตัวให้เข้ากับอาเซียนในภายหลัง”

IMCT News

ที่มา https://asia.nikkei.com/Politics/International-relations/ASEAN-to-shorten-track-to-accept-East-Timor-as-new-member