เยอรมนีนำขบวน EU เปิดดีล “ตาลีบัน” แลกกับการส่งผู้ลี้ภัยกลับอัฟกานิสถาน

18-10-2025

   POLITOCO รายงานว่า  รัฐบาลเมิทซ์เตรียมลงนามข้อตกลงกับตาลีบัน ส่งผู้กระทำผิดอัฟกันกลับประเทศ   รัฐบาลเยอรมนีภายใต้การนำของนายกรัฐมนตรีฟรีดริช เมิทซ์ (Friedrich Merz) จากพรรคอนุรักษนิยม กำลังเข้าใกล้การบรรลุข้อตกลงกับรัฐบาลตาลีบันในอัฟกานิสถาน เพื่อดำเนินการส่งผู้ลี้ภัยชาวอัฟกันกลับประเทศอย่างเป็นทางการ ซึ่งจะทำให้เยอรมนีกลายเป็นประเทศแรกในสหภาพยุโรป (EU) ที่ติดต่อโดยตรงกับรัฐบาลอิสลามิสต์ที่ยังไม่ได้รับการรับรองจากนานาชาติ 

   แหล่งข่าวในกระทรวงมหาดไทยเยอรมนีเปิดเผยว่า ข้อตกลงดังกล่าวจะเปิดทางให้มีการเดินทางกลับของผู้ลี้ภัยชาวอัฟกันเป็นประจำ ด้วยเที่ยวบินส่งตัวตามกำหนด เจ้าหน้าที่ได้จัด “การหารือทางเทคนิค” กับฝ่ายการปกครองในกรุงคาบูลแล้ว เพื่อเตรียมการในรายละเอียด 

   อเล็กซานเดอร์ ดอบรินต์ (Alexander Dobrindt) รัฐมนตรีมหาดไทยเยอรมนี ระบุเมื่อต้นเดือนตุลาคมว่า “เราจะมีข้อตกลงที่อนุญาตให้เดินทางกลับสู่ประเทศอัฟกานิสถานได้อย่างต่อเนื่องโดยเร็วที่สุด” โดยในขั้นแรก เยอรมนีจะส่งกลับชาวอัฟกันที่ถูกตัดสินว่ามีความผิดทางอาญา ก่อนขยายไปยังกลุ่มที่พำนักในประเทศโดยไม่มีสถานะคุ้มครองทางกฎหมาย 

### เยอรมนีเปิดช่องทางการทูตใหม่กับตาลีบัน 

รัฐบาลเมิทซ์ได้ดำเนินการเที่ยวบินส่งกลับชุดแรกในช่วงฤดูร้อนที่ผ่านมา โดยส่งชาวอัฟกัน 81 คนที่ถูกตัดสินว่ามีความผิดกลับไปยังอัฟกานิสถาน เที่ยวบินดังกล่าวจัดผ่านการประสานของเจ้าหน้าที่กาตาร์ ซึ่งเคยทำหน้าที่กลางระหว่างตะวันตกกับตาลีบันมาก่อน 

ขณะนี้ เบอร์ลินเตรียมเปลี่ยนจาก “การประสานผ่านประเทศที่สาม” เป็น “การติดต่อโดยตรง” กับตาลีบัน เพื่อเพิ่มจำนวนการส่งตัวกลับ โดยได้อนุญาตให้ผู้แทนอย่างน้อยสองคนจากตาลีบันเข้ามาทำงานในสถานกงสุลอัฟกานิสถานในเยอรมนี ถือเป็นประเทศแรกในอียูที่เปิดทางดังกล่าว 

### แบบอย่างใหม่ในยุโรป 

ประเทศอื่นในยุโรป เช่น ออสเตรียและเบลเยียม แสดงท่าทีสนใจแนวทางของเยอรมนี แอนนีเลน แวน บอสซุยท์ (Anneleen Van Bossuyt) รัฐมนตรีการย้ายถิ่นของเบลเยียม ระบุว่า เบลเยียมหวังใช้เครือข่ายของเยอรมนีเพื่อจัดเที่ยวบินส่งตัวร่วมกัน โดยย้ำว่า “เราต้องพูดคุยแม้กับระบอบการปกครองที่เราไม่สนับสนุน” 

การดำเนินการเช่นนี้ถือเป็นการเปลี่ยนแปลงเชิงนโยบายของเยอรมนีจากยุคอดีต รัฐบาลเมิทซ์ภายใต้แรงกดดันทางการเมืองจากพรรคขวาจัด “ทางเลือกเพื่อเยอรมนี” (AfD) ได้เร่งปรับนโยบายตรวจคนเข้าเมืองอย่างเข้มงวด และลดแนวทางเปิดกว้างต่อผู้ขอลี้ภัยที่เคยดำเนินในสมัยนายกรัฐมนตรีแองเกลา แมร์เคิล (Angela Merkel) 

### การเมืองและแรงกดดันภายใน 

พรรคอนุรักษนิยมของเมิทซ์เชื่อว่าความไม่พอใจของประชาชนต่อการรับผู้อพยพจำนวนมากคือปัจจัยหลักที่ส่งเสริมคะแนนนิยมของ AfD ซึ่งในบางโพลล่าสุดแซงขึ้นเป็นพรรคที่ได้รับความนิยมสูงสุดในเยอรมนี การปรับนโยบายดังกล่าวจึงสะท้อน “เรียลโพลิติกใหม่” (Realpolitik) ที่เยอรมนีเริ่มนำมาใช้ในการจัดการปัญหาผู้อพยพ แม้ต้องแลกกับการหารือกับรัฐบาลที่ตนไม่ให้การยอมรับ 

ข้อตกลงนี้นับเป็นชัยชนะทางสัญลักษณ์ของตาลีบันเช่นกัน เพราะหลังการเข้ายึดอำนาจในปี 2021 สถานกงสุลส่วนใหญ่ของอัฟกานิสถานทั่วโลกยังคงอยู่ภายใต้การดูแลของเจ้าหน้าที่รัฐบาลชุดเก่า ฝ่ายตาลีบันจึงถือว่าการเข้าทำงานในสถานกงสุลเยอรมนีเป็น “ก้าวแรก” ของการขยายอิทธิพลทางการทูต 

นักวิชาการด้านอัฟกานิสถาน วิลเลียม มาลีย์ (William Maley) จากมหาวิทยาลัยแห่งชาติออสเตรเลีย (ANU) เตือนว่า “ตาลีบันมีประวัติเรียกร้องสิ่งตอบแทนเพิ่มเติมทุกครั้งหลังได้รับการยอมรับบางส่วน เยอรมนีอาจต้องระมัดระวังผลลัพธ์ทางการเมืองที่จะตามมา” 

### คำวิจารณ์จากสหประชาชาติและกลุ่มสิทธิมนุษยชน 

องค์การสหประชาชาติและองค์กรสิทธิมนุษยชนประณามแผนดังกล่าว โดยระบุว่า การส่งผู้ลี้ภัยกลับไปยังประเทศที่มีความเสี่ยงต่อการถูกทรมานหรือปฏิบัติอย่างโหดร้ายถือเป็นการละเมิดหลัก “ไม่ส่งกลับบุคคลสู่การประหัตประหาร” (Non-refoulement) ตามกฎหมายสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศ 

ในทางกลับกัน เจ้าหน้าที่ตาลีบันได้ให้สัมภาษณ์สื่อเยอรมันอย่างเป็นมิตร โดยอับดุล มาตีน ควานี (Abdul Mateen Qani) โฆษกกระทรวงมหาดไทยของรัฐบาลตาลีบัน กล่าวว่า “เราพร้อมรับชาวอัฟกันที่กระทำผิดกฎหมายในต่างประเทศ และจะดำเนินการตามกฎหมายชารีอะห์หลังเดินทางกลับ” 

### ความกังวลด้านข้อมูลพลเมือง 

เจ้าหน้าที่ฝ่ายอัฟกันที่ลาออกจากสถานกงสุลในเยอรมนีเตือนถึงความเสี่ยงที่ตาลีบันอาจเข้าถึงฐานข้อมูลชีวมิติของชาวอัฟกันในยุโรป ซึ่งมีข้อมูลส่วนตัวของผู้ลี้ภัยและผู้ที่ได้รับโครงการอพยพด้านมนุษยธรรมในแคนาดา สหรัฐฯ และยุโรป 

กระทรวงการต่างประเทศเยอรมนีตอบว่า รัฐบาลมี “ความสนใจที่จะคงการปฏิบัติงานของสถานทูตและสถานกงสุลอัฟกานิสถานในเยอรมนีให้ดำเนินต่อได้” เพื่อให้ชาวอัฟกันในประเทศยังสามารถขอรับบริการด้านเอกสารและหนังสือเดินทาง 

ด้านเจ้าหน้าที่ตาลีบันในกรุงเบอร์ลินเตรียมชู “ธงขาวดำของเอมิเรตอิสลามแห่งอัฟกานิสถาน” ในอาคารสถานกงสุล ถือเป็นสัญลักษณ์การสถาปนาอิทธิพลทางการทูตของตาลีบันในยุโรปอย่างเป็นรูปธรรมครั้งแรก 

---

IMCT NEWS

ที่มา https://www.politico.eu/article/germany-taliban-friedrich-merz-spearheads-drive-legitimize-exchange-migrant-deportations/