การลงทุนของจีน ในอเมริกายังมีโอกาสหรือไม่? ท่ามกลางกระแสต่อต้าน-ความกังวลด้านความมั่นคง

4-11-2025

   SCMP รายงานว่า จีนเร่งหาทางกลับเข้าสู่ตลาดลงทุนอเมริกา แต่ติดกฎเข้ม–แรงต้านการเมืองภายในสหรัฐฯ แม้รัฐบาลปักกิ่งจะพยายามผลักดันให้เกิดการเปิดกว้างด้านการลงทุนระหว่างจีนและสหรัฐฯ อีกครั้ง แต่ข้อจำกัดทางกฎหมาย ความกังวลด้านความมั่นคง และแรงต้านทางการเมืองในหลายมลรัฐ ยังคงเป็นอุปสรรคใหญ่ต่อการกลับมาของเงินลงทุนจีนในตลาดอเมริกา 

  ประเด็นดังกล่าวถูกจุดขึ้นอีกครั้งหลังมีรายงานว่าจีนได้เสนอให้รัฐบาลโดนัลด์ ทรัมป์ (Donald Trump) ผ่อนคลายข้อควบคุมด้านความมั่นคงที่จำกัดการลงทุนของบริษัทจีนในสหรัฐฯ ระหว่างการเจรจาการค้าเดือนกันยายนที่กรุงมาดริด โดยปักกิ่งยื่นข้อเสนอแนบแผนลงทุนวงเงินสูงเพื่อแลกกับการผ่อนกฎ ทว่าข้อตกลงดังกล่าวยังไม่บรรลุผลหลังการพบปะของทรัมป์และประธานาธิบดีสี จิ้นผิง (Xi Jinping) ในสัปดาห์ที่ผ่านมา 

  ทรัมป์ให้สัมภาษณ์หลังการประชุมว่า “จีนต้องการลงทุนอย่างมาก และพวกเขาจะลงทุนในสหรัฐฯ แน่นอน” ขณะที่สำนักงานผู้แทนการค้าสหรัฐฯ เปิดเผยว่าได้หารือกับฝ่ายจีนเกี่ยวกับ “สภาพแวดล้อมการลงทุนของบริษัทจีนในอเมริกา” และต่างฝ่ายต่างแสดงเจตนาลดอุปสรรคเพื่อส่งเสริมการลงทุน 

  อย่างไรก็ดี นักวิเคราะห์เตือนว่าความเป็นจริงยังไม่เอื้อ เนื่องจากสหรัฐฯ ยังคงเข้มงวดทั้งในระดับรัฐบาลกลางและรัฐบาลมลรัฐ โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมยุทธศาสตร์อย่างชิปพีซียู รถยนต์ไฟฟ้า และเทคโนโลยีสีเขียว ซึ่งถูกกำหนดเป็น “พื้นที่จำกัด” ภายใต้กฎหมายความมั่นคง 

  เจเรมี วอลเลซ (Jeremy Wallace) จากมหาวิทยาลัย Johns Hopkins ชี้ว่าภายใต้รัฐบาลทรัมป์ชุดใหม่ “มีความยืดหยุ่นมากกว่าสมัยไบเดน” โดยเฉพาะในโครงการที่สอดคล้องกับนโยบาย “ผลิตในอเมริกา” เช่น การลงทุนด้านเทคโนโลยีสะอาดหรือห่วงโซ่อุปทานภายในประเทศ ทว่า “ช่องว่างยังแคบและเสี่ยงสูง” สำหรับนักลงทุนจีน 

  ในทางกลับกัน การเมืองระดับรัฐยิ่งเพิ่มแรงต้าน เช่น กรณีรัฐมิชิแกนที่ประกาศยกเลิกเงินอุดหนุนโรงงานของบริษัทจีน Gotion หลังกลุ่มการเมืองท้องถิ่นประท้วงเรื่องความเชื่อมโยงกับพรรคคอมมิวนิสต์จีน ขณะเดียวกัน หลายรัฐอย่างฟลอริดาและเท็กซัสได้ออกกฎหมายจำกัดชาวจีนในการถือครองอสังหาริมทรัพย์ 

  เคท โลแกน (Kate Logan) จาก Asia Society มองว่านโยบายของรัฐบาลกลาง “เดินไวกว่าแรงสนับสนุนทางการเมือง” แม้ทรัมป์จะส่งสัญญาณเปิดทาง แต่บริษัทจีนยังต้องเผชิญระบบตรวจสอบเข้มของคณะกรรมการการลงทุนต่างประเทศของสหรัฐฯ (CFIUS) ซึ่งมีอำนาจบล็อกหรือบังคับขายกิจการหลายกรณีในทศวรรษที่ผ่านมา 

  การลงทุนของจีนในสหรัฐฯ ลดลงอย่างฮวบจากจุดสูงสุด 57,000 ล้านดอลลาร์ในปี 2016 เหลือเพียง 2,700 ล้านดอลลาร์ในช่วง 9 เดือนแรกของปี 2025 ตามข้อมูลของ Rhodium Group ขณะที่บางบริษัทใหญ่ เช่น ผู้ผลิตรถยนต์ไฟฟ้า BYD และผู้ผลิตแผงโซลาร์เซลล์ Longi ยังคงมีฐานเล็กๆ ในอเมริกาเพื่อรอโอกาสเปิดตลาด 

  นักวิเคราะห์ประเมินว่าทรัมป์อาจเป็นผู้นำเพียงคนเดียวที่สามารถ “รีเซ็ต” ความสัมพันธ์ด้านการลงทุนระหว่างสองประเทศได้ รัช โดชิ (Rush Doshi) จาก Council on Foreign Relations แนะว่าสหรัฐฯ ควรมี “โครงสร้างที่พูดคำว่าใช่กับจีนได้” โดยเสนอแนวคิด “บัญชีขาว (Whitelist)” สำหรับการลงทุนจีนในอุตสาหกรรมที่ไม่กระทบความมั่นคง เพื่อให้เศรษฐกิจทั้งสองฝ่ายได้ประโยชน์ร่วมกัน 

   ขณะที่อีวาน เมเดรอส (Evan Medeiros) จากมหาวิทยาลัย Georgetown เสริมว่า “ถ้ามันจะเกิดขึ้นได้ ทรัมป์อาจเป็นคนเดียวที่ทำให้มันเกิดขึ้นจริง” 

---

IMCT NEWS

ที่มา https://www.scmp.com/news/china/article/3331336/can-chinese-investment-still-find-home-america?module=top_story&pgtype=section

Illustration: Lau Ka-kuen