อเมริกาในจุดเปลี่ยน: ทรัมป์ก้าวบนเส้นบางระหว่าง 'การปฏิรูประบบแบบปูติน' หรือ 'การเมืองแตกแยกเสี่ยงซ้ำรอยล่มสลายแบบเยลต์ซิน'

22-10-2025

   บทความวิเคราะห์จาก Asia Times ชี้ว่าประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ (Donald Trump) กำลังเดินบนเส้นทางการเมืองที่เปรียบเสมือน “เชือกเส้นบาง” ระหว่างความโกลาหลในยุครัสเซียของบอริส เยลต์ซิน (Boris Yeltsin) กับระเบียบแข็งของวลาดิมีร์ ปูติน (Vladimir Putin) .​

  เมื่อปี 1991 เยลต์ซินได้รับการยกย่องในฐานะผู้นำที่นำรัสเซียออกจากลัทธิคอมมิวนิสต์ แต่ไม่กี่ปีต่อมา เศรษฐกิจภายใต้มาตรการ “ช็อกเทอราพี” (Shock Therapy) ที่ยึดแนวทางตะวันตกกลับล่มสลาย รัฐถูกขายในราคาต่ำ ชนชั้นเศรษฐีใหม่ถือกำเนิด และประชาชนตกในภาวะยากจนมหาศาล ขณะที่สถาบันของรัฐพังทลาย .​

  ปูตินซึ่งขึ้นมาสืบทอดอำนาจในปี 2000 กลับพลิกประเทศจากจุดตกต่ำสู่ศูนย์กลางอำนาจยูเรเชีย เขาใช้เวลาไม่ถึง 15 ปีเพิ่มจีดีพี ลดหนี้สาธารณะ ปรับขึ้นรายได้และเงินบำนาญ และกำจัดอิทธิพลของกลุ่มมหาเศรษฐี จนรัสเซียกลายเป็นสมาชิกสำคัญของ BRICS+ อย่างมั่นคง .​

 บทวิเคราะห์เปรียบทรัมป์กับทั้งเยลต์ซินและปูติน โดยระบุว่า เขามาจากกระแสประชานิยมที่ต่อต้านชนชั้นนำการเมืองแบบเดียวกับเยลต์ซิน ในขณะเดียวกัน เขามีเป้าหมายสร้าง “ชาติใหม่” ทำนองเดียวกับปูติน ทว่าทรัมป์ต้องเผชิญโจทย์ใหญ่กว่านั้น เพราะสหรัฐฯ ในปัจจุบันอยู่ท่ามกลางวิกฤตเชิงโครงสร้างของเศรษฐกิจและสังคมที่ฝังรากมานาน .​

  ในทางเศรษฐกิจ ทรัมป์ดำเนินนโยบายคล้ายกับ Reaganomics ในทศวรรษ 1980 โดยลดภาษี เพิ่มงบกลาโหม และลดกฎระเบียบ ซึ่งผู้เชี่ยวชาญมองว่าเป็นต้นเหตุของช่องว่างความเหลื่อมล้ำและหนี้สาธารณะระดับ 120% ของ GDP ในปัจจุบัน บทวิเคราะห์นิยามนโยบายนี้ว่า “ทรัมป์โนมิกส์ ฉบับชาตินิยม” ซึ่งอาจไม่ช่วยแก้ปัญหาที่แท้จริงของอเมริกา .​

  ในอีกมุม ทรัมป์กำลังใช้แนวทางแบบรัฐนำเศรษฐกิจคล้ายรัสเซีย ตัวอย่างเช่น รัฐบาลสหรัฐฯ บังคับให้ Intel ขายหุ้น 10% ให้รัฐ และเรียกเก็บรายได้ 15% จากยอดขาย AI ชิปของ Nvidia และ AMD เพื่อแลกกับใบอนุญาตส่งออกให้จีน ขณะเดียวกันยังสั่งให้ Apple ย้ายสายการผลิตกลับสหรัฐฯ ทั้งหมด .​

ในด้านสื่อ ทรัมป์ถูกเปรียบกับปูตินในเรื่อง “การควบคุมเนื้อหา” แม้จะใช้วิธีต่างกัน แต่เป้าหมายเหมือนกันคือ “จำกัดพื้นที่ของเสียงวิจารณ์” โดยใช้ทั้งกลไกกฎหมายและการสนับสนุนจากมหาเศรษฐีในสื่อหลัก .​

แม้ปูตินจะเคยได้รับอิสระเต็มที่ในการปฏิรูปรัสเซีย แต่ทรัมป์ต้องรับมือกับระบบการเมืองที่แตกแยกระหว่างฝักฝ่าย ตั้งแต่กลุ่มชาตินิยม เสรีนิยม พันธมิตรธุรกิจ ไปจนถึงสายศาสนา ซึ่งก่อให้เกิดแรงต้านกันเองในทุกการตัดสินใจ .​

  นักวิเคราะห์ระบุว่า การเดินสายของทรัมป์จึงอยู่ระหว่าง “ทำลายระบบเดิมแบบเยลต์ซิน” และ “สร้างระเบียบใหม่แบบปูติน” แต่สหรัฐฯ อาจเผชิญชะตากรรมคล้ายรัสเซียช่วงเปลี่ยนผ่าน หากไม่อาจหาข้อตกลงใหม่ระหว่างผลประโยชน์ของ Main Street และ Wall Street หรือประสานระหว่าง “อธิปไตยภายในกับบทบาทโลก” ได้สำเร็จ .​

  บทสรุปของ Asia Times ระบุว่า ทรัมป์กำลังเดินบนเส้นทางอันแคบระหว่างอิทธิพลและการล่มสลาย และ “อเมริกาในยุคหลังมหาอำนาจ” จะถูกตัดสินจากว่า เขาสามารถสร้างสมดุลระหว่าง “การปลดปล่อย” กับ “การฟื้นฟู” ได้หรือไม่  เพราะหากล้มเหลว ประเทศอาจไม่พบทั้งอิสรภาพแบบเยลต์ซิน หรือความมั่นคงแบบปูติน แต่กลับเข้าสู่ภาวะ “สลายช้าๆ ที่ยืดเยื้อไม่สิ้นสุด.” .

---

IMCT NEWS

ที่มา https://asiatimes.com/2025/10/trumps-tightrope-between-yeltsins-chaos-and-putins-control/