ทำไม "เสียงส่วนใหญ่ของโลก" กำลังมองหาทางเลือกแทนระบบดอลลาร์?

25-12-2025

    มีรายงานเชิงวิเคราะห์จาก Radhika Desai นำเสนอว่า ศาสตราจารย์ด้านรัฐศาสตร์และผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยเศรษฐกิจภูมิรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยแมนิโทบา ได้นำเสนอรายงานวิเคราะห์ที่ท้าทายความเชื่อเดิมเกี่ยวกับความมั่นคงของระบบการเงินโลก โดยระบุว่าระบบที่อิงกับดอลลาร์สหรัฐในปัจจุบัน ไม่ได้เป็นเพียงเครื่องมือทางการเงิน แต่คือ "สวรรค์แห่งการเลี่ยงภาษีที่ใหญ่ที่สุดในโลก" และเป็นอุปสรรคสำคัญต่อการพัฒนาเศรษฐกิจที่แท้จริง

รัสเซียและกลุ่ม BRICS: ผู้นำการแสวงหาทางเลือกใหม่

รัสเซีย ในฐานะประเทศที่ถูกคว่ำบาตรหนักที่สุดในโลก กลายเป็นหัวหอกสำคัญในการตั้งคำถามถึงขีดจำกัดของระบบดอลลาร์ รายงานล่าสุดจากกระทรวงการต่างประเทศรัสเซียและสถาบัน Valdai ชี้ให้เห็นว่า ระบบการเงินปัจจุบันล้มเหลวในการปรับตัวให้เข้ากับความเปลี่ยนแปลงของโลก ส่งผลให้เกิดความเหลื่อมล้ำที่เพิ่มขึ้นระหว่างประเทศเศรษฐกิจพัฒนาแล้ว (AEs) และประเทศกำลังพัฒนา (EMDEs)

มายาคติเรื่อง "อำนาจที่มั่นคง" ของดอลลาร์

Desai โต้แย้งรายงานส่วนใหญ่ที่มักมองว่าระบบดอลลาร์เพิ่งมามีปัญหาจากการถูกใช้เป็น "อาวุธทางการเมือง" (Weaponization) ในยุคของโดนัลด์ ทรัมป์ แต่ในความเป็นจริง ระบบนี้มีปัญหาเชิงโครงสร้างมาอย่างยาวนาน:

Triffin Dilemma: การที่สหรัฐฯ ขาดดุลเพื่อสร้างสภาพคล่องให้โลก ทำให้ค่าเงินดอลลาร์เผชิญแรงกดดันอย่างต่อเนื่อง จนต้องละทิ้งมาตรฐานทองคำในปี 1971

Financialization: ระบบดอลลาร์เปลี่ยนจากการอิงกับความแข็งแกร่งของภาคการผลิต มาเป็นการปั่นฟองสบู่นับครั้งไม่ถ้วน เพื่อสร้างความต้องการดอลลาร์ในตลาดเงินตรา

อุปสรรคที่แท้จริง: สายสัมพันธ์ระหว่างชนชั้นนำและดอลลาร์

สิ่งที่ Desai มองว่าเป็นอุปสรรคใหญ่ที่สุดในการสร้างระบบใหม่ ไม่ใช่อำนาจทางทหารของสหรัฐฯ แต่คือ "ชนชั้นนำ" ในประเทศกำลังพัฒนาเอง ที่มองว่าระบบดอลลาร์เป็นที่พักเงินชั้นดีสำหรับการเก็งกำไรและซุกซ่อนความมั่งคั่ง มากกว่าจะนำเงินกลับมาลงทุนเพื่อผลิตสินค้าและบริการในบ้านเกิดของตน

ความจำเป็นเร่งด่วน: ก่อนที่ฟองสบู่จะแตก

ปัจจุบัน ระบบดอลลาร์กำลังติดกับดักของตนเอง:

หากเฟด (Fed) ขึ้นดอกเบี้ยเพื่อสู้เงินเฟ้อ ก็จะทำให้ฟองสบู่ในตลาดการเงินแตก

หากไม่ขึ้นดอกเบี้ย เงินเฟ้อก็จะกัดกินมูลค่าของดอลลาร์เอง

    บทสรุป: หากกลุ่มประเทศเสียงส่วนใหญ่ของโลก (World Majority) ยังไม่สามารถแยกตัวออกจากระบบดอลลาร์ หรือไม่สามารถควบคุมการไหลออกของทุนจากชนชั้นนำในประเทศได้ เมื่อถึงวันที่ระบบดอลลาร์ล่มสลายลงด้วยความย้อนแย้งของตนเอง ประเทศเหล่านี้จะตกอยู่ในสภาวะระส่ำระสายโดยไม่มีแผนสำรองรองรับ

    การสร้างระบบการเงินพหุภาคีที่ไม่ขึ้นกับชาตินิยมของประเทศใดประเทศหนึ่ง (คล้ายกับแนวคิด Bancor ของ Keynes) จึงไม่ใช่เพียงทางเลือกทางการเมือง แต่เป็น "ทางรอดเดียว" ของเศรษฐกิจโลกในอนาคต

---

IMCT NEWS

ที่มา https://infobrics.org/en/post/74507/