ใครเป็นผู้กำหนดมูลค่าทองคำ? ราคาทองคำถูกกำหนดอย่างไร?

26-12-2025

    Yahoo finance รายงานว่า ราคาทองคำสามารถถูกอ้างอิงได้ในหลากหลายรูปแบบ เนื่องจากโลหะมีค่าชนิดนี้มีการซื้อขายผ่านช่องทางที่แตกต่างกัน โดยราคาหลักสองประเภทที่นักลงทุนควรทำความเข้าใจคือ ราคาสปอต (Spot Price) และราคาทองคำล่วงหน้า (Gold Futures)

กลไกราคาสปอตและราคาทองคำล่วงหน้า

ราคาสปอต (Spot Price) ของทองคำคือราคาตลาดปัจจุบันต่อออนซ์สำหรับทองคำกายภาพในฐานะวัตถุดิบ หรือที่เรียกกันว่า "ทองคำสปอต" (Spot Gold) ซึ่งกองทุนทองคำประเภท ETFs ที่มีสินทรัพย์ทองคำกายภาพค้ำประกันมักจะติดตามความเคลื่อนไหวตามราคาสปอตนี้ ทั้งนี้ ราคาสปอตจะมีระดับต่ำกว่าราคาที่ผู้บริโภคต้องจ่ายในการซื้อเหรียญทองคำ ทองคำแท่ง หรือเครื่องประดับ เนื่องจากราคาสุดท้ายจะรวมส่วนต่างที่เรียกว่า "ค่าพรีเมียมทองคำ" (Gold Premium) ซึ่งครอบคลุมต้นทุนการสกัด การตลาด ค่าโสหุ้ยของตัวแทนจำหน่าย และกำไร โดยราคาสปอตจะมีลักษณะคล้ายกับราคาขายส่ง ส่วนราคาสปอตบวกกับค่าพรีเมียมคือราคาขายปลีก

ขณะที่ราคาทองคำล่วงหน้า (Gold Futures) คือสัญญาที่กำหนดให้มีการทำธุรกรรมทองคำ ณ ราคาเฉพาะเจาะจงในวันที่กำหนดไว้ในอนาคต สัญญาเหล่านี้มีการซื้อขายในตลาดหลักทรัพย์และมีสภาพคล่องสูงกว่าทองคำกายภาพ โดยจะมีการชำระราคา ณ วันหมดอายุสัญญาหรือก่อนหน้านั้น ทั้งในรูปแบบการชำระด้วยเงินสด (Cash Settlement) ซึ่งเป็นการจ่ายกำไรหรือขาดทุนตามสัญญาเป็นเงินสด หรือรูปแบบการส่งมอบ (Delivery) ซึ่งหมายถึงผู้ขายจะต้องส่งมอบทองคำกายภาพให้แก่ผู้ซื้อตามราคาที่ระบุในสัญญา

ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาทองคำ

อุปสงค์และอุปทานเป็นตัวกำหนดทั้งราคาสปอตและราคาล่วงหน้า โดยมีปัจจัยที่มีอิทธิพลต่ออุปสงค์และอุปทานทองคำ ดังนี้:

เหตุการณ์ทางภูมิรัฐศาสตร์: ทองคำถูกพิจารณาว่าเป็นสินทรัพย์ปลอดภัย (Safe-haven Asset) ซึ่งหมายความว่าสามารถรักษามูลค่า หรือบางครั้งอาจมีมูลค่าเพิ่มขึ้นเมื่อตลาดหุ้นและสินทรัพย์อื่นๆ มีความผันผวนหรืออยู่ในช่วงขาลง เหตุการณ์ทางภูมิรัฐศาสตร์ เช่น ความขัดแย้งทางทหารและข้อพิพาททางการค้า สามารถกระตุ้นให้เกิดความผันผวนของราคาหุ้น และส่งผลให้ความต้องการทองคำพุ่งสูงขึ้น

แนวโน้มการซื้อของธนาคารกลาง: ธนาคารกลางต่างๆ ถือครองทองคำเพื่อป้องกันความเสี่ยงจากภาวะเงินเฟ้อและเพื่อสนับสนุนเสถียรภาพทางเศรษฐกิจ ราคาทองคำมีความแตกต่างจากสกุลเงินดั้งเดิมตรงที่ไม่ได้ผูกติดกับระบบธนาคารที่อาจถูกแทรกแซงหรือล่มสลายได้ ธนาคารกลางจึงมีอิทธิพลต่ออุปทานทองคำทั่วโลกเนื่องจากมีการซื้อและขายในปริมาณมหาศาล

ภาวะเงินเฟ้อ: นักลงทุนจำนวนมากถือว่าทองคำเป็นเครื่องมือป้องกันภาวะเงินเฟ้อที่มีประสิทธิภาพ ดังนั้น การเพิ่มขึ้นของราคาสินค้าและบริการจึงสามารถกระตุ้นความต้องการทองคำและผลักดันราคาให้สูงขึ้น

อัตราดอกเบี้ย: เมื่ออัตราดอกเบี้ยปรับตัวสูงขึ้น ราคาทองคำอาจลดลง และเมื่ออัตราดอกเบี้ยลดลง ราคาทองคำอาจปรับตัวสูงขึ้น สาเหตุส่วนหนึ่งเป็นเพราะทองคำไม่มีการจ่ายดอกเบี้ย ทำให้นักลงทุนเลือกถือเงินสดและสินทรัพย์ที่มีรายได้คงที่ในสภาวะดอกเบี้ยสูงเนื่องจากให้ผลตอบแทนที่มากกว่า

การผลิตเหมืองแร่: กิจกรรมการทำเหมืองส่งผลต่ออุปทานทองคำทั่วโลก ขณะที่ต้นทุนการผลิตมีอิทธิพลต่อระดับราคาทองคำ

สถิติราคาทองคำในประวัติศาสตร์

ในอดีตที่ผ่านมา ราคาทองคำล่วงหน้ามีความผันผวนสูง โดยเฉพาะเมื่อปรับค่าตามเงินเฟ้อ โดยมีแนวโน้มที่สำคัญดังนี้:

เมษายน 1934 ถึง กรกฎาคม 1970: ราคาทองคำลดลงมากกว่า 65% ในช่วงขาลงที่ยาวนาน

กรกฎาคม 1970 ถึง มกราคม 1980: ราคาทองคำพุ่งขึ้นเกือบ 850% อย่างรุนแรง

มกราคม 1980 ถึง กุมภาพันธ์ 2001: ราคาทองคำลดลง 82%

กุมภาพันธ์ 2001 ถึง กันยายน 2025: ราคาทองคำปรับตัวเพิ่มขึ้น 591%

การถือครองทองคำมีความเสี่ยงที่จะเผชิญกับแนวโน้มที่ยาวนานในลักษณะนี้ ซึ่งเป็นเหตุผลว่าทำไมนักลงทุนจึงควรจัดสรรสัดส่วนการลงทุน (Allocation) อย่างระมัดระวัง

พลวัตของทองคำในปัจจุบันและการคาดการณ์ปี 2026

จนถึงเดือนกันยายน 2025 ราคาทองคำล่วงหน้าปรับตัวสูงขึ้น 46% โดยมีปัจจัยหลักประกอบด้วย โครงสร้างภาษีใหม่ของสหรัฐฯ (US Tariff) และความตึงเครียดระหว่างประเทศที่ตามมา, ความเสี่ยงทางภูมิรัฐศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับความขัดแย้งในยุโรปตะวันออกและตะวันออกกลาง รวมถึงการอ่อนค่าของสกุลเงินดอลลาร์สหรัฐ (US Dollar) ที่กระตุ้นให้ธนาคารกลางต่างๆ เพิ่มการสำรองทองคำเพื่อกระจายความเสี่ยงจากการพึ่งพาสกุลเงินดอลลาร์

สำหรับการคาดการณ์ในปี 2026 นั้น ในเดือนมิถุนายน 2025 เจ.พี. มอร์แกน (J.P. Morgan) ได้พยากรณ์ว่าราคาทองคำจะแตะระดับ 3,675 ดอลลาร์ต่อออนซ์ในไตรมาสที่สี่ ซึ่งเป็นเกณฑ์ที่ถูกทำลายสถิติไปแล้วในเดือนกันยายนที่ผ่านมา และจากการวิเคราะห์ชุดเดียวกันของ เจ.พี. มอร์แกน (J.P. Morgan) ได้ประมาณการราคาทองคำไว้ที่ 4,250 ดอลลาร์ต่อออนซ์ในไตรมาสที่สี่ของปี 2026

อย่างไรก็ตาม ผู้เชี่ยวชาญยังคงมีความคิดเห็นที่แตกต่างกัน โดยรายงานจากสำนักข่าวรอยเตอร์ (Reuters) ที่รวบรวมการคาดการณ์จาก 11 แหล่งระบุว่า การประเมินราคาทองคำในปี 2026 มีช่วงราคาตั้งแต่ 2,850 ดอลลาร์ ไปจนถึง 4,025 ดอลลาร์ต่อออนซ์

---

IMCT NEWS

ที่มา https://finance.yahoo.com/personal-finance/investing/article/who-decides-what-gold-is-worth-how-gold-prices-are-determined-130135952.html